سه نسل از فین‌تک‌های B2B
فناوری‌های نظارتی رکن اصلی فین‌تک ۳ را تشکیل می‌دهند.
توسط تیم تولید محتوای مرکز نوآوری پل‌وینو
طی چند سال گذشته، استارتاپ‌های فین‌تک B2C تجربه مشتری را در بسیاری از کاربردهای مالی بهبود بخشیده‌اند. این روند برای شرکت‌هایی نظیر کارما[۱] و پی‌پال[۲] که مشتریان آنها از کیف پول استفاده کرده و اعتبار خرد می‌خرند، آورده زیادی به همراه داشته است. ۱۴٫۲ میلیون آمریکایی (۶٪ بزرگسالان آمریکایی که حساب جاری دارند) اکنون یک فین‌تک رقیب مانند چایم[۳] و وارو[۴] را بانک اصلی خود می‌دانند.
در حالی که مدت‌ها است فین‌تک B2C در مرکز توجه بوده، سال ۲۰۲۰ سالی است که فین‌تک B2B بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد. نه تنها به‌خاطر سودآوری قابل توجه آنها بلکه به دلیل تنوع و گستردگی بازار فین‌تک‌های B2B.
سیر تکاملی ۲۰ ساله
برای شناخت بهتر فین‌تک‌های B2B بهتر است سیر تکاملی آنها را در چند دهه اخیر بررسی کنیم. طی ۲۰ سال گذشته شاهد گسترش قلمرو فین‌تک B2B و ورود بازیگران جدید به این حوزه بوده‌ایم که نسل ۳ فین‌تک را به وجود آورده‌اند.
.jpg)
جدول ۱: تکامل ۲۰ ساله فین‌تک B2B
فین‌تک‌های B2B مدرن برای اولین بار در اوایل دهه ۲۰۰۰ با تمرکز شرکت‌ها تنها بر روی دو حوزه "هسته فین‌تک‌ها" یعنی پرداخت‌ها و بانکداری به عنوان خدمت آغاز شد. مشهورترین شرکتی که در نسل ۱ فین‌تک معرفی شد پی‌پال بود. در واقع پی‌پال که در اوایل ظهور اینترنت تأسیس شد، از طریق یک مدل B2B2C کار می‌کرد و با قرار گرفتن در پایانه فروش[۵] به مشتریان این امکان را می‌داد که بدون هیچ زحمتی خرید کنند. پی‌پال اکنون بیش از 230 میلیارد دلار سرمایه در بازار دارد.
در دهه 2010، نسل ۲ فین‌تک ظهور کرد و فین‌تک‌های B2B شروع به گسترش کردند. هسته فین‌تک‌ها با ظهور شرکت‌های متمرکز بر وام‌دهی (به عنوان مثال لندینگ کلاب[۶] و گرین‌اسکای[۷]) و همچنین زیرساخت‌های تجاری (به عنوان مثال شاپیفای[۸]) توسعه یافت. همچنین شاهد ظهور شرکت‌های نرم‌افزاری در بین مکمل‌های عمودی فین‌تک[۹] مانند املاک و مستغلات (به عنوان مثال رییل‌پیج[۱۰]) و مکمل‌های افقی[۱۱] مانند عملیات مالی و مدیریت بهبود و توسعه منابع انسانی (به عنوان مثال بلک‌لاین[۱۲] و پی‌لاسیتی[۱۳]) بودیم.
ظهور فناوری‌های نظارتی (رگ‌تک‌ها[۱۴]) در نسل سوم فین‌تک‌های B2B
در دهه ۲۰۲۰ مطمئناً شاهد ظهور شرکت‌های جدید در نسل‌های فین‌تک ۱ و ۲ خواهیم بود. بسیاری از این دسته‌ها (مانند پرداخت‌ها) به طور مداوم در حال پیشرفت هستند. سایر دسته‌ها هنوز در مرحله توسعه کلی خود کاملاً نوپا هستند. اما فین‌تک۳ که بیشتر شامل فناوری‌های نظارتی می‌شود، همچنان به گسترش قلمرو فین‌تک ادامه می‌دهد. هسته فین‌تک که روند رو به رشد آن در چند سال اخیر شدت گرفته است، شامل شرکت‌هایی در زمینه هویت، تقلب و ریسک خواهد شد (چندین مورد از آنها در حال شکل‌گیری هستند). همچنین احتمالاً شاهد شرکت‌های بیشتری در مکمل‌های عمودی فین‌تک مانند بیمه و مکمل‌های افقی فین‌تک مانند تطبیق‌پذیری، حفظ حریم خصوصی و امنیت خواهیم بود. نکته قابل توجه در نسل سوم فین‌تک‌ها در واقع ظهور بخش‌های مختلف فناوری‌های نظارتی است به طوری که می‌توان نسل سوم را معادل نسل رگ‌تک‌ها در نظر گرفت. فناوری نظارتی مفهومی است مرکب از فناوری و تنظیم قوانین که به دنبال شناسایی و حل چالش‌های قانونی و تنظیم مقررات است. در واقع رگ‌تک‌ها روش‌هایی برای حل مشکلات قانون‌گذاری و تطبیق‌پذیری با آن ارائه می‌دهند که معمولا بسیار کارآمد و کم‌هزینه هستند. پنج شاخه اصلی فناوری‌های نظارتی مدیریت هویت، گزارش‌دهی، تجزیه و تحلیل ریسک، تطبیق‌پذیری پویا و نظارت بر بازار است.
سابقه عملکرد فین‌تک‌ها
با توجه به عملکرد نسل‌های قبلی فین‌تک B2B (۱ و ۲) در بازار، آینده فین‌تک ۳ هیجان‌انگیز به نظر می‌رسد. به استثنای گروه اعتباردهی، سایر دسته‌ها به حداقل رشد سه رقمی پس از عرضه اولیه دست پیدا کرده‌اند. در واقع ارزش کل بازار سبد فین‌تک B2B به میزان ۱۶۶۱ درصد پس از عرضه اولیه افزایش یافته و اکنون به ارزش ۵۰۰ میلیارد دلار رسیده است.
.jpg)
داده‌های بازار مربوط به آگوست ۲۰۲۰
جدول ۲: عملکرد فین‌تک B2B
موضوعات و عناصر سازنده فین‌تک ۳
با نگاهی به دهه ۲۰۲۰ متوجه می‌شویم، فین‌تک به گسترش قلمرو و اختیارات خود ادامه خواهد داد. موضوعات هسته فین‌تک‌ها مانند پرداخت‌ها، بانکداری و وام‌دهی به طور مکرر خود را بازآفرینی می‌کنند. همچنین تعداد بیشتری از شرکت‌های نرم‌افزاری متعلق به محورهای مکمل عمودی و افقی فین‌تک سنتی رشد می‌کنند.
ترکیب کردن موضوعات فین‌تک با روندهای وسیع‌تر فناوری، عملکرد محصول و تجاری‌سازی می‌تواند این عرصه را جذاب‌تر کند. بسیاری از عناصر سازنده در بخش‌های دیگر فناوری به عنوان مثال، آخرین ابزارها در یادگیری ماشین، خودکارسازی و منبع باز توسط بازیگران جدید فین‌تک3 به کار گرفته می‌شوند.
.jpg)
جدول ۳: موضوعات و عناصر سازنده فین‌تک۳
توسعه بازار فین‌تک‌ها و عدم نظارت قانونی بر آنها منجر به افزایش جرائم و ناپایداری در این بازارها شده است. در این شرایط ابزارهای رگ‌تک برای بسیاری نه تنها یک نیاز است بلکه در صورت تنظیم قوانین به عنوان یک الزام نیز مطرح می شود. از این رو علاوه بر تداوم روند تکاملی نسل ۱ و ۲ فین تک‌ها، فناوری‌های نظارتی که در مدت زمان ۱۰ سال عرضه شده‌اند ممکن است سه برابر شود و ارزش کل بیش از هزار میلیارد دلار تولید کنند. بنابراین دهه ۲۰۲۰ یک فرصت فوق‌العاده برای تولید و سرمایه‌گذاری در فین‌تک‌های B2B و رگ‌تک‌ها خواهد بود.
منبع: فوربس، آگوست ۲۰۲۰
[9] fintech-adjacent verticals
[11] fintech-adjacent horizontals
[14] Regulatory technology (Regtech)